W listopadzie obchodzimy Miesiąc Świadomości Raka Żołądka. To jeden z najbardziej śmiertelnych nowotworów na świecie. Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że w 2020 r. wykryto w Polsce 4505 przypadków raka żołądka. Nawet 90% chorych w momencie diagnozy ma nowotwór w stopniu zaawansowanym, utrudniającym podjęcie skutecznej terapii.
O chorobie
Rak żołądka to pierwotny nowotwór złośliwy powstający w tkankach wyściełających żołądek. W większości przypadków wywodzi się on z komórek wewnętrznej warstwy wyściełającej żołądek (błony śluzowej), która normalnie wytwarza śluz i inne płyny.
Najczęściej występującym nowotworem złośliwym żołądka jest gruczolakorak (rak gruczołowy żołądka), który stanowi około 90-95% przypadków raka żołądka. Rzadziej mamy do czynienia z nowotworami neuroendokrynnymi, podścieliskowymi czy chłoniakami.
Statystyki
W ujęciu globalnym rak żołądka jest piątym pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym i trzecią główną przyczyną zgonu z powodu raka. Nawet dwa razy częściej dotyka mężczyzn niż kobiet. Najczęściej występuje w Azji Wschodniej, Ameryce Południowej i Europie Wschodniej. W 2020 roku, wśród krajów Europy Centralnej i Wschodniej, Polska znajdowała się na trzecim miejscu pod względem częstości występowania raka żołądka, tuż za Ukrainą i Rosją.
Niespecyficzność objawów i brak czujności onkologicznej to część z przyczyn, dla których większość przypadków nowotworów przewodu pokarmowego diagnozowana jest w zaawansowanym stadium, z obecnością przerzutów. Wpływa to bardzo niekorzystnie na rokowania pacjentów: zagregowane wskaźniki 5-letniego przeżycia wynoszą jedynie 33 proc. dla raka żołądka. Statystyki te są jeszcze niższe w przypadku osób, u których choroba dała już przerzuty do innych narządów.
Podobnie jak w przypadku innych nowotworów złośliwych układu pokarmowego, przyczyny rozwoju raka żołądka są do końca poznane. Zidentyfikowano jednak szereg czynników środowiskowych, które zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju tego nowotworu, nie są̨ one jednak warunkiem koniecznym. Jednym z kluczowych jest zakażenie bakterią Helicobacter pylori (80 proc. zachorowań na raka żołądka).
“Inne czynniki etiologiczne są zależne od stylu życia. Na rozwój tego nowotworu wpływają między innymi dieta bogata w sól – bo taka właśnie zwiększa ryzyko zakażenia H. pylori i uszkadza błonę śluzową żołądka, azotany i azotyny – obecne między innymi w wędlinach i innych wyrobach mięsnych, palenie tytoniu – częstość występowania raka żołądka u palaczy jest niemal dwukrotnie większa (…)” – wymienia prof. dr hab. n. med. Grażyna Rydzewska pełniąca funkcję Wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego z Kliniki Chorób Wewnętrznych i Gastroenterologii z Pododdziałem Leczenia Nieswoistych Chorób Zapalnych Jelit Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA w Warszawie w komentarzu udzielonym dla czasopisma “Kurier Medyczny”[1].
Profilaktyka
W opinii ekspertów odwołanie do zdrowej diety jest jak najbardziej zasadne w profilaktyce przeciwnowotworowej, w szczególności w przypadku nowotworów przewodu pokarmowego. Rozwojowi raka żołądka sprzyja duża ilość soli w diecie oraz brak produktów bogatych w witaminę A i C. Specjaliści rekomendują stosowanie się do zasad diety śródziemnomorskiej w swoich codziennych wyborach żywieniowych. Na pewno ryzyko zachorowania na raka żołądka zmniejsza również unikanie nadwagi i otyłości, a także rezygnacja z palenia tytoniu. Szerszą listę praktycznych wskazówek w zakresie prewencji raka żołądka przeczytasz tu.
Świadomość społeczna
Rakowi żołądka poświęciliśmy trwającą właśnie 5. edycję kampanii „Servier – Wyłącz Raka”. Naszym celem jest promować profilaktykę przeciwnowotworową i zwiększyć wrażliwość społeczną na temat tej jednostki chorobowej. Polecamy Twojej uwadze całą sekcję edukacyjną na naszej stronie: „Rak żołądka”. Wiedza o ryzyku i o tym, co z nim zrobić, jest ważna dla profilaktyki, wczesnej diagnozy i właściwego leczenia. Warto poznać też lepiej naszą antybohaterkę kampanii – bakterię Helicobacter pylori.
“Mamy w Polsce wiele do zrobienia, jeśli chodzi o profilaktykę i diagnostykę zakażeń Helicobacter pylori. Zbyt często ta choroba jest lekceważona. Wiele osób mówi: po co diagnozować i leczyć zakażenie H. pylori skoro i tak wszyscy to mamy. Otóż nie wszyscy się zakażają i nie wszyscy zakażeni muszą zachorować na raka żołądka, ponieważ istnieją skuteczne metody leczenia.” – zachęca prof. dr hab. n. med. Grażyna Rydzewska.
Bądźmy świadomi, zwiększajmy swoją wiedzę o raku żołądka, dzielmy się nią i bądźmy odpowiedzialni!
“W Polsce mamy ograniczone możliwości leczenia zaawansowanego raka żołądka”, www.KurierMedyczny.com, 02/2023
